Voeding

Welke voeding maakt uw immuunsysteem blij?

Door: Frank Zweedijk. Updated 25 juni 2020

Voeding heeft een enorm effect op sluimerende ontstekingen in ons lichaam. Wat, hoeveel en hoe vaak we eten is hierbij van invloed. Als we weten welke voeding sluimerende ontstekingen in ons lichaam aanwakkert en hiermee immuniteit verstoort,  kunnen we een stap in de goede richting zetten. OCM Lifestyle zocht het voor u uit. Het effect van individuele voedingsproducten zoals onder andere knoflook en gember wordt bewust buiten beschouwing gelaten. Dit geldt ook voor supplementen zoals vitamine C, D en bijvoorbeeld zink. Dit verhaal behandelt de manier van eten in brede zin.

Iedereen weet dat roken slecht is voor ons lichaam. Tabaksrook bevat immers giftige en beschadigende stoffen voor ons lichaam. Roken triggert in hoge mate ontstekingen in ons lijf, onder andere in onze bloedvaten. Dat is de reden dat het proces van aderverkalking hiermee wordt versneld. Ook via onze dagelijkse voeding kunnen we schadelijke stoffen binnenkrijgen die een sluimerende ontsteking opwekken. Denk hierbij allereerst aan het sterk bewerkte voedsel waar de supermarkten vol mee liggen. Zeventig procent van hun assortiment is bewerkt of sterk bewerkt. Toegevoegde stoffen ter verbetering van smaak, kleur en textuur verhogen de ontstekingswaarden in ons bloed en ondermijnen onze immuniteit.

Met elke tien procent toename van consumptie van bewerkt voedsel neemt de kans vroegtijdig te overlijden met veertien procent toe.

Dat is niet misselijk… of eigenlijk juist wel. De verpakkingen vertonen illustraties van gezond fruit of kreten als vetarm’ en geen ’toegevoegde suikers’. Misleidend, want sterk bewerkt voedsel is als gif voor het lichaam.

Sommigen voedingstoffen zijn van levensbelang voor ons lichaam maar kunnen bij verhoogde aanwezigheid problemen gaan geven. Een mooi voorbeeld hiervan is glucose. Het is van levensbelang maar speelt gelijk een centrale rol in alle chronische aandoeningen. We leggen uit hoe dat kan.

Bloedsuikerspiegel

Gemiddeld circuleert ongeveer een theelepeltje glucose door onze bloedbaan. Het dient als brandstof voor alle cellen in ons lichaam. Sommige weefsels kunnen uitsluitend glucose verbranden. Om deze reden is het op peil houden van de bloedsuikerspiegel zo belangrijk. Ons lichaam maakt zelf in de lever glucose aan. Ook via de voeding kan glucose in ons lichaam komen. Dit kan in de vorm van, aan bewerkte voeding toegevoegde, suiker. Ook zoete dranken, snoep en koekjes bevatten toegevoegde suiker. Tafelsuiker bestaat overigens voor vijftig procent uit glucose en vijftig procent uit fructose. Glucose zit ook in veel natuurlijke producten. Groenten, fruit en granen bevatten koolhydraten die in het darmstelsel worden afgebroken tot glucose. Na het eten van koolhydraten wordt glucose in de bloedbaan opgenomen. Dit leidt tot stijging van de bloedsuikerconcentratie. Hoe snel dit gebeurt is afhankelijk van welke koolhydraten worden gegeten. Suiker, snoep en zoete dranken worden sneller opgenomen dan de koolhydraten uit groenten.

Insuline

Een verhoogd bloedsuikergehalte is schadelijk voor ons lichaam. Het lichaam heeft hier een slimme oplossing voor. De alvleesklier produceert het hormoon insuline wat de glucose uit de bloedbaan naar de cellen verplaatst. Hier kan het worden verbrand of als reserve worden opgeslagen. Ook remt insuline de productie van glucose door de lever. Op deze manier daalt de bloedsuikerspiegel weer naar een gezond niveau. Gebeurt deze stijging van de bloedsuikerspiegel eens af en toe dan is er geen probleem. Komen deze schommelingen vaak voor en zijn de stijgingen van de bloedsuikerspiegel fors dan hebben we een probleem. Allereerst omdat bloedsuiker in hoge concentratie schadelijk is en een sluimerende ontsteking op diverse plekken in ons lichaam uitlokt. Ten tweede dat zo vaak insuline wordt uitgescheiden dat het lichaam er minder gevoelig voor wordt.

Insulineresistentie

Weet u nog het effect van uw eerste biertje of wijntje? Eén glas had al een flinke reactie op uw lichaam, toch? Toen u vaker ging drinken werd uw lichaam gewend aan de aanwezigheid van alcohol in het bloed. U werd resistenter tegen alcohol. Zo werkt het ook met insuline; Veelvuldige schommelingen van de bloedsuikerspiegel en afgifte van insuline leiden op den duur tot insulineresistentie. Wat zijn de gevolgen?

Glucose verlaat steeds moeilijker de bloedbaan. Ook de rem op de productie van glucose door de lever werkt niet goed meer. De glucosespiegel blijft stijgen. Het enige middel is nóg meer insuline produceren. U snapt dat dit een vicieuze cirkel is.

Deze insulineresistentie kan tientallen jaren bestaan voordat de nuchtere bloedsuikerspiegel omhoog gaat. Dit is het moment dat de diagnose diabetes type 2 wordt gesteld. De mensen waren echter al vele jaren ziek. De situatie van insulineresistentie is een hele belangrijkste bron van sluimerende ontstekingen. Het ondermijnt niet alleen onze immuniteit, het speelt ook een belangrijke rol bij hart- en vaatziekten, Alzheimer, kanker en vele andere aandoeningen. Hoe lost u het op? U zorgt er gewoon voor dat uw lichaam weer gevoelig wordt voor insuline. Veel bewegen en sporten heeft dit effect. Bovenal is het belangrijk zo weinig mogelijk insuline aan te maken. In hoeveelheid én in frequentie. Een extreem koolhydraatarm dieet heeft bewezen diabetes type 2 te kunnen omkeren. Ook minder vaak eten helpt. Stoppen met tussendoortjes dus. Die zijn dus echt alleen goed voor de voedselindustrie.

Het verhaal van insulineresistentie wordt nog eens samengevat in dit filmpje; https://www.youtube.com/watch?v=-OM7Uq-okss

Ketonen

Consumptie van extreem weinig koolhydraten brengt iemand in een staat van vetverbranding, ook wel ketose genoemd. Een extreem koolhydraatarm dieet wordt daarom ook wel het ketogeen dieet genoemd. Vetzuren worden nu als brandstof gebruikt of omgezet in kleine glucosevervangers, zogenaamde ketonen. Ketonen kunnen uitstekend worden verbrand door onder andere onze hersenen, onze spieren en ons hart. Glucose kan worden gespaard voor onder andere onze rode bloedcellen en onze bijnieren. Los van het voordeel dat glucose en insulinewaarden in het bloed tijdens een ketogeen dieet laag blijven, heeft de staat van ketose nog een extra voordeel. Ketonen stimuleren namelijk bepaalde ontstekingsremmende genen. Het ketogeen dieet is daarmee het dieet met de beste papieren waar het gaat om remmen van sluimerende ontstekingen.

Vasten

Er bestaat echter nog een remedie die leidt tot lage bloedsuiker- en insulinewaardes. Ook bij deze remedie worden ketonen aangemaakt. Het wordt al eeuwenlang toegepast, maar zelden ingezet als remedie tegen welvaartsziekten. Deze interventie, mits juist toegepast, leidt letterlijk tot verjonging van het lichaam. Het zorgt ervoor dat oude niet meer functionele immuuncellen worden vervangen door frisse exemplaren. Het kost niets, kan overal worden toegepast en kent geen beperkingen door allergieën. Wat is dit wondermiddel? Niets eten….vasten! Vasten kan in allerlei vormen worden toegepast. Zo bestaat er intermitterend vasten. Dat is met regelmaat een maaltijd overslaan. Mensen slaan bijvoorbeeld het ontbijt over en eten alleen tussen 12 uur ’s middags en 20 uur ’s avonds. Dit heeft al een sterk effect op de insulinespiegel en dus een positieve uitwerking op sluimerende ontstekingen. Sommige mensen lukt het om slechts één maaltijd per dag te nuttigen. Hierbij blijft het effect van de lage insulinewaarden en ontstaat er een flink bonuseffect.

Een lichaam dat weinig voeding binnenkrijgt, schakelt na ongeveer zestien uur over op recycling van oude, slecht functionerende cel-onderdelen en cellen. Dit proces heet autofagie, vrij vertaald, jezelf eten.

Terwijl oude rommel wordt opgeruimd en verbrand maakt het lichaam tegelijkertijd nieuwe cellen aan, de zogenaamde stamcellen. Wanneer men weer gaat eten worden deze stamcellen omgezet in nieuwe lichaamscellen, waaronder ook immuuncellen. Dit betekent overigens niet dat u morgen meteen een vijfdaagse vastenperiode moet inlassen. Vasten is stressvol voor het lichaam en kan immuniteit tijdelijk onderdrukken. Onderzoek laat zien dat tot 48 uur kan worden gevast zonder dat daarbij de immuunreactie op virussen wordt ondermijnd.

Begin nooit aan vasten zonder een degelijk plan. OCM Lifestyle heeft een protocol ontwikkeld wat u veilig en effectief laat vasten. OCM Lifestyle staat u graag bij in dit helend proces.

Ontsteking door verkeerde vetten

Tot slot nog een woordje over vetten, sluimerende ontstekingen en immuniteit. Jarenlang hebben we moeten aanhoren dat vetten slecht voor ons zijn. In veel voedingsmiddelen werden vetten vervangen door extra koolhydraten. Dit bleek een slecht plan. De veel hogere koolhydraatconsumptie heeft namelijk een enorme bijdrage geleverd aan de epidemie van obesitas en diabetes type 2. Betekent dit dat alle vetten goed zijn voor ons lijf? Zeker niet. We onderscheiden verzadigde vetten, onverzadigde vetten en transvetten. Verzadigde vetten werden onterecht jarenlang gelinkt aan hart- en vaatziekten. Recente grote studies laten echter zien dat er nooit wetenschappelijk bewijs heeft bestaan voor deze bewering.

Verzadigde vetten leiden niet tot hogere ontstekingswaarden. Eet daarom met een gerust hart uw verzadigde vetten. Enkelvoudige verzadigde vetten, zoals die in olijfolie, zijn ook gezond voor ons lichaam.

Bij meervoudige onverzadigde vetzuren wordt het gecompliceerder. Hier onderscheiden we onder andere omega 3-, 6- en 9-vetzuren. Met name de verhouding tussen de consumptie van omega 3- en omega 6-vetzuren is van belang wanneer we kijken naar sluimerende ontstekingen. Omega 3-vetzuren hebben een ontstekingsremmende werking. Omega 6-vetzuren een ontsteking-bevorderende. Dit klinkt onwenselijk maar het is hard nodig voor bijvoorbeeld wondherstel. Omega 3- en 6-vetzuren zijn daarom essentiële vetzuren. Wanneer ze in een goede verhouding voorkomen, functioneert het lichaam optimaal. Dit is een verhouding omega 6: omega 3 van maximaal 4:1. In sterk bewerkte producten en bijna alle oliën komen omega 6-vetzuren voor. In een klassiek westers dieet is daarom de verhouding al snel 20:1 en ontstaat een sterk ontsteking-stimulerend milieu. Omega 3-vetzuren zitten in onder andere vette vis en bijvoorbeeld koolzaadolie. Benieuwd of uw ratio omega 6:3 in orde is? Bestel een bloedtest op https://mijnlabtest.nl/omega-3-index.html

Hoe kunt u dus het beste eten om sluimerende ontstekingen geen kans te geven? Laten we bovenstaand verhaal kort samenvatten:

  1. Eet hele natuurlijke onbewerkte producten.
  2. Beperk de hoeveelheid koolhydraten. Hoe meer u beperkt hoe sterker het effect op uw lichaam.
  3. Eet voldoende vette vis en andere bronnen van omega 3-vetzuren. Gebruik weinig plantaardige geraffineerde oliën
  4. Eet maximaal driemaal per dag, zonder tussendoortjes en sla regelmatig een maaltijd over.